Thương Hàn Luận – Trương Trọng Cảnh

Trương Trọng Cảnh còn có tên là Trương Cơ, người Niết Dương, Nam Quận đời Đông Hán. Ông được coi là một trong những nhân vật quan trọng nhất của lịch sử Đông y vì những đóng góp mang tính hệ thống về cả lý luận và thực nghiệm.

Ông học rộng, tài cao, nổi tiếng liêm khiết. Được 2 thầy thuốc truyền nghề là Hà Ngung và sau đó là Trương Bá Tổ.

Dòng họ ông rất đông, hơn 200 người, nhưng chỉ trong hơn 10 năm (thời Kiến An) chết mất hơn 2 phần 3, trong đó 70% vì thương hàn. Đó là động cơ thúc dục ông nghiên cứu, tìm hiểu và viết sách về bệnh Thương hàn. Tác phẩm quan trọng nhất của ông, Thương Hàn Tạp Bệnh Luận, tuy đã thất lạc trong giai đoạn Tam Quốc nhưng sau đó đã được tổng hợp lại thành hai tập sách Thương Hàn Luận và Kim Quỹ Yếu Lược, đây là hai trong bốn bộ sách quan trọng nhất của Đông y.

Quyển Thương Hàn Luận được ông đúc kết kinh nghiệm lâm sàng từ đời Hán trở về trước, dựa vào Nội kinh mà biên soạn thành.Thương Hàn Luận nguyên bản đã thất lạc. Hiện nay chỉ còn lại bản của Vương Thúc Hòa (đời Tây Tần) biên tập gồm 10 quyển, 22 thiên, 397 pháp và 113 phương; vận dụng khoảng 80 vị thuốc vào điều trị.

Bộ sách gồm có 2 phần:

Phần bệnh sốt ngoại cảm với 6 loại bệnh cảnh.

Phần tạp bệnh: đề cập hơn 40 loại bệnh nội, ngoại, phụ, sản khoa.

Đặc điểm chung

Thương hàn có hai nghĩa:

Rộng: là tên gọi chung tất cả bệnh ngoại cảm có sốt.

Hẹp: là tên gọi những bệnh ngoại cảm phong hàn tà.

Cương lĩnh biện chứng luận trị của Thương hàn là cách khảo sát diễn tiến loại bệnh ngoại cảm theo 6 giai đoạn chính yếu.

Sáu giai đoạn bệnh bao gồm:

Thái dương.

Dương minh.

Thiếu dương.

Thái âm.

Thiếu âm.

Quyết âm.